2006 Space and Astronomy News
2006 February 25
Pleiades Occultations
(FEB 3) Chances are you have noticed the faint, close grouping of stars known as the Pleiades glittering in the winter sky. This Sunday night–Monday morning (February 5–6), the first quarter Moon passes through the Pleiades for observers on the West Coast and Hawaii.
Using a small telescope or binoculars, skywatchers can watch the Moon eclipse (or, as astronomers call it, "occult" from Latin "to hide") members of the star cluster. Whether the Moon occults a given star, as well as the disappearance and reappearance times, varies depending on location.
From downtown Los Angeles, the stars Merope, Alcyone, Atlas, and Pleione disappear at 00:16, 00:56, 01:30, and 01:36 PST (08:16, 08:56, 09:30, and 09:36 UTC), respectively. The reappearances of Merope and Alcyone will be difficult to see due to the Moon"s low elevation and because they emerge on the Moon"s daylight side. Pleione and Atlas reappear after moonset.
For the disappearance and reappearance times of the brightest Pleiades for other cities, use the following links:
www.lunar-occultations.com/iota/2006plnam/0206zc537.htm
www.lunar-occultations.com/iota/2006plnam/0206zc552.htm
www.lunar-occultations.com/iota/2006plnam/0206zc560.htm
www.lunar-occultations.com/iota/2006plnam/0206zc561.htm
Of particular interest is the gazing occultation of Electra. The Moon will barely occult or graze the star within an extremely narrow zone that runs through southern California. Suitably equipped observers within the path may be able to alternately see the star disappear behind mountains and shine through valleys on the Moon"s north pole.
Occultation enthusiasts have identified northern Somis, California as a prime location for observing the graze. The narrow path also passes over Thousand Oaks, part of Los Angeles, and northern Orange County, as well as other locations from south of Santa Maria to the southern Imperial Valley.
Detailed maps, information about a planned expedition to northeastern Orange County, and other information is available at iota.jhuapl.edu/plds6feb.htm.
Center Dedicated to Save Meteorites
(FEB 1) The world"s meteorites are vanishing and could be gone in a lifetime. To preserve these scientific treasures, a University of Arizona scientist and private collector have formed the UA Southwest Meteorite Center. More
Dione in False Color
This recently released false color Cassini image reveals subtle differences in the leading hemisphere of Saturn"s moon Dione. The reason for the color variations is unknown, but may be due to differences in surface composition or soil grain size. JPL manages the Cassini mission for NASA"s Science Mission Directorate. Photo courtesy of NASA/JPL/Space Science Institute.
SuitSat
(JAN 26) The crew of the International Space Station will soon cast an empty space suit adrift to test a new concept. Signals from SuitSat should be audible on the ground using a simple police scanner or 2–meter ham radio gear. More
Solar Physicists Report Paradox
(JAN 23) Less sunlight reaching the Earth"s surface has not translated into cooler temperatures, according to a team of solar physicists at New Jersey Institute of Technology (NJIT). More
Waiting For Launch
A Falcon I rocket stands on its pad at Omelek Island in the Central Pacific. California-based Space Development Corporation hopes to launch the vehicle next next month. The launch will be the first-ever for the Falcon I series of low-cost rockets. Photo courtesy of Space Development Corp.
3,2,1 ... Blastoff! Vandenberg Preps for Another Year of Flawless Launches
(JAN 18) VANDENBERG AIR FORCE BASE, Calif. - The 2006 launch schedule for Vandenberg is looking to be the busiest in six years, with twice the launches planned as last year, according to the 30th Space Wing Plans office. More
Sky Survey Tops 2005 Discoveries
(JAN 17) When it comes to finding asteroids or comets that swing too close to home, the Catalina Sky Survey is currently Earth"s best defense. More
Peering into the Core
This dazzling infrared image from NASA"s Spitzer Space Telescope shows hundreds of thousands of stars crowded into the swirling core of our spiral Milky Way galaxy. In visible-light pictures, this region cannot be seen at all because dust lying between Earth and the galactic center blocks our view. The Spitzer Space Telescope mission is managed by the Jet Propulsion Laboratory. Image courtesy of NASA/JPL-Caltech/S. Stolovy (SSC/Caltech)
Dual Shadow Transit
(JAN 14) The endless dance of Jupiter"s moons will treat observers to a dual shadow transit this Monday morning. On January 16 from 05:54 to 07:52 PST (13:54 to 15:45 UTC), Europa and Ganymede will cast ink-black shadows into the giant planet"s atmosphere. The shadows and their movement across Jupiter"s disk should be easily visible in telescopes with apertures as small as four or five inches.
Search for Interstellar Dust
(JAN 10) The Planetary Society, the founding sponsor of SETI@home, is again teaming with the University of California at Berkeley to engage the public in real science. The new project - Stardust@home - will allow internet users to help researchers search for microscopic interstellar dust particles captured by NASA"s Stardust spacecraft, scheduled to return its fragile cargo to Earth on January 15, 2006. More
Polar Layers
Layered terrain near Mars" south pole was captured in this view from NASA"s Mars Odyssey spacecraft"s THEMIS instrument. The image has a resolution of 52 feet (17 meters). Image courtesy of NASA/JPL/Arizona State University
Dual Moon Transit
(JAN 7) Observers on the West Coast have an opportunity to see a dual jovian moon transit this Monday. On January 9 from 06:33 to 07:45 PST (14:33 to 15:45 UTC), Jupiter"s moons Europa and Ganymede will pass in front of the planet"s disk. Assuming good conditions, the event should be visible before sunrise in a moderate-sized amateur telescope.
Advanced Instrument Delivered
(JAN 5) AZUSA, Calif. - Northrop Grumman Corporation (has delivered the first Advanced Technology Microwave Sounder (ATMS) to the National Aeronautics and Space Administration (NASA) for early integration into a new spacecraft, for the NPOESS Preparatory Program (NPP), to be launched in early 2008 to monitor global environmental conditions. More
Last Look
Venus shines between bands of clouds from an approaching storm Friday evening. The planet is currently making a rapid transition from the dawn to dusk sky, but the event is being obscured by extensive cloudcover from a pair of winter storms. Copyright 2005, Brian Webb
اشـکـانـیان ( پـارتـهـا )ر
سلطه جانشینان اسکندر بر قلمروهخامنشی ( با وجود خشونت نظامی سلوکیان ) در سراسر ایران طولانی نشد و فترت حاکمیت در ایران ، شصت و پنج سالی بیش نکشید . حتی ، در همان دوران اقتدار نظامی سلوکیان – مقارن با سالهایی که مهاجران یونانی در استان باکتریا ( باختر ،بلخ ) به رهبری سر کرده خویش به نام دیودوتس ، اعلام استقلال کردند . ( حدود 250 ق.م. ) – در استان پارت ( پارتیا، پرثوه ) نیز دولت ایرانی مستقلی به وجود آمد که به نام موسس آن دولت ، ارشکان ( اشکان ، اشکانیان) نامیده شد. بعدها به دنبال طرد سلوکیان از ایران ، این دولت به شاهنشاهی بزرگی تبدیل شد که در توالی شاهنشاهیهای بزرگ شرق ، ششمین شاهنشاهی بزرگ دنیای باستان محسوب شد . این دولت طی چندین قرن فرمانروایی ، از بسیاری جهات هماورد و رقیب و حریف روم بود .
ارشک اول موسس این دولت که بر وفق روایات ، سرکرده طایفه آریایی پرنی ( اپرنی ) از طوایف وابسته به اتحادیه داهه از عشایر سکایی حدود باختر بود – بنابر مشهور – حدود دو سال بعد از اعلام استقلال کشته شد. برادر وی تیردات ، که جانشین او گردید خود را ظاهرا" به احترام نام او ارشک خواند ( ارشک دوم ) . پادشاهان بعد از وی هم از همین بابت ، نام ارشک را به عنوان نوعی لقب بر نام خود افزودند . بدین گونه ، سلسله جانشینان ارشک به نام " ارشکان " خوانده شدند ( اشکانیان ) .
هر چند دولت اشکانی به وسیله ارشک اول و برادرش تیردات ( که امروز دیگر تردیدی در تاریخی بودن آنان نیست ) پایه گذاری شد ، اما تاسیس واقعی آن به وسیله میتره دات ( مهرداد ) اول ، ( ششمین اشک) و تحکیم نهایی آن به وسیله مهرداد دوم ، ( نهمین اشک ) انجام شد. ظاهرا" ، مقارن این احوال که چندی بعد منجر به طرد قطعی سلوکیان از ایران شد ، پادشاهان این سلسه خود را وارث ملک پادشاهان قدیم پارس ( هخامنشیها ) خواندند. چنانکه از یک مورخ یونانی ( آریان ) نقل شده است . نسبت خود را هم به هخامنشیها رساندند ، البته با انتساب به اردشیر دوم . اما ، شاهنشاهی پارت با شاهنشاهی هخامنشی به کلی تفاوت داشت . نه تنها نظام حکومت آن هرگز استواری و انسجام آن دولت را دارا نبود، بلکه وسعت آن هم حتی بدون مصر که از زمان اسکندر به کلی از ایران جدا شد، به پای وسعت شاهنشاهی هخامنشی نرسید .
قلمرو آنان که شامل تعدادی دولتهای مستقل دست نشانده هم می شد ، در آنچه به وسیله حکام ( ساتراپهای ) اشکانی اداره می شد ، شامل هجده استان ( ساتراپی ) بود که یازده استان را از استانهای علیا و هفت استان را ، استانهای سفلی می خواندند . استانهای علیا ، شامل ولایات شرقی این قلمرو و استانهای سفلی خوانده می شد، عبارت بودند از:
1. بین النهرین ( Mesopotimia ) با اراضی شمال بابل .
2. آپولونیاتیس ( Apolloniatis ) : جلگه واقع در شرق دجله .
3. خالونی تیس ( Chalonitis ) : بلندیهای اطراف زاگرس .
4. ماد غربی : حدود نهاوند .
5. کامبادین ( Cambaden ) : حدود بیستون و بخش کوهستانی ماد .
6. ماد علیا : اکباتانا ( همدان )
7. رگیان ( Rhagiane ) : نواحی شرقی ماد .ولایت شرقی که استانهای علیا خوانده می شد ، از این قرار بودند :
8. خوارنه ( Choarene ) : سردره خوار .
9. کومیسنه ( Comisene ) : کومس ( قومس ) ناحیه کناره کویر .
10 . هورکانیا ( Hyrcania ) : گرگان .
11. استابنه ( Astabene ) : ناحیه استوا ( قوچان )
12. پارتیا ( Parthyene ) : خراسان .
13. اپه ورکتی کنه ( Apavarcticene ) : ابیورد ، حدود کلات .
14. مرگیانه ( Margiane ) : ولایت مرو .
15. آریا ( Aria ) : هریو، ولایت هرات .
16. انائون ( Anauen ) : بخش جنوبی هرات .
17. زرنگیان ( Zarangiane ) : زرنج ، کنارهامون .
18. آراخوزیا ( Arachosia ) : رخج در ساحل علیای هیرمند در ناحیه قندهار .
ولایت سکستان در قسمت سفلای هیرمند ، دولت محلی مستقل داشت و بر خلاف آنچه در بعضی ماخذ آمده است ، استان نوزدهم قلمرو اشکانیان محسوب نمی شد. علاوه بر این استانهای هجده گانه که فقط قسمتی از قلمرو داخلی هخامنشیها بود ، تعدادی از استانهای سابق هخامنشی هم در این دوره به صورت امارتهای مستقل در اطراف این ولایت وجود داشت . فرمانروایان این مناطق خود را متحد و تحت الحمایه اشکانیان می شمردند . اما ، در عین آنکه به پادشاه متبوع خود باج می دادند و در هنگام ضرورت ، سپاه مجهز در تحت فرمان او قرار می دادند ، در سایر امور استقلال داشتند . معهذا ، در بعضی موارد هم از تبعیت دولت پارت خارج می شدند و به تبعیت دولت مهاجم یا مخاصم در می آمدند . بدین گونه ، قلمرو اشکانیان شامل یک مجموعه ملوک الطوایفی بود که خاندان ارشک ، در راس آنها قرار داشت . اتحاد آنها ، به خصوص در مواقع جنگ ، وحدت و تمامیت قلمرو ارشکها را تامین می کرد . تعدادی از این دولتهای تابع که در نهایت جزو قلمرو رسمی پادشاه اشکانی محسوب می شد ، از این قرار بود :
19 . ارمنستان که پادشاه مستقل آن ، غالبا" متحد و دست نشانده پارت بود . اما ، با توجه به اینکه وی از خاندان اشکانیان بود ، ولی بارها به روم می تاخت ، و بهانه جنگ ایران و روم می شد.
20 . امارت اسروئن ( Osroene ) در شمال شرقی بین النهرین که تحت حکم سلاله عرب ابجر ( Abgar ) اداره می شد . مرکز آن ادسا ( Edessa ) نام داشت که بعد اورفه و الرها خوانده شد .
21 . امارت کردئن (Cordoen ) ( بیت کردو ) در جنوب دریاچه وان و مشرق دجله که سرزمینی کوهستانی بود .
22 . امارت آدیابن ( Adiabene ) ( حدیب ، حاجی آباد ) در کنار رود زاب که شامل سرزمین آشور میشد و مرکز آن ، اربل ( Arbela ) خوانده می شد.
23 . امارت هترا ( Hatra ) ، الحضر در واحه ، واقع در مغرب دجله که قلعه أی استوار داشت .
24 . امارت آتروپاتن (Atropaten ) سرزمین آذربایجان که ماد کوچک نیز خوانده می شد و در دوران سلوکی هم مستقل بود . این ولایت در عهد اشکانیان تحت حکمرانی یک شاهزاده اشکانی اداره می شد . پادشاه این ولایت متحد و تحت الحمایه اشک بود . آذربایجان در عهد سلوکی نیز مانند عهد اشکانیان ، یک مرکز دینی آریایی بود . در عین حال ، یک سنگر ایرانیگری در مقابل یونانی مآبی رایج عصر نیز محسوب می شد .
25 . امارت میسان (Mesene ) که در ارضی بین النهرین جنوبی در اطراف مصب دجله و فرات قرار داشت و مرکز آن به نام خاراکس ( Charax ) تقریبا" در محل خرمشهر کنونی واقع بود .
26 . امارت ایلام ( Elymais ) در شرق دجله که شامل شوش و اهواز کنونی بود و تا قسمتی از دره های زاگرس ادامه داشت . با آنکه مهرداد اول آنجا را تسخیر کرد ، بعدها دوباره استقلال محلی یافت و بارها در مقابل اشکانیان قیام کرد .
27 . امارت پارس که پادشاهان کوچک محلی آن ، از زمان سلوکیان مستقل بودند . در عهد اشکانیان، قسمتی از نواحی جنوبی کرمان هم به آنان تعلق یافت . قلمرو آنان ، کانون آیین زرتشت و آتش مقدس قوم بود و با آنکه اشکانیان آنجا را به انقیاد در آوردند ، دعوی استقلال آنان باقی ماند . سرزمینهای باختر وسغد ، هرگز جزو قلمرو اشکانیان در نیامد . چنانکه اراضی واقع در شمال دره اترک هم که جزئی از سرزمین عشایر داهه و سکایی بود ، از شمول در داخل قلمرو ارشکها خارج ماند . حتی ، طوایف ساکن در نواحی بارها در مرزهای شرقی اشکانیان ، مزاحم و معازض دولت آنان نیز می شدند .
به دنبال طرد نهایی سلوکیان از خاک ایران ، دولت اشکانی که در توسعه به جانب غرب ظاهرا" ناظربه تسخیر تمام میراث هخامنشیها بود، با دولت روم که او نیز در توسعه به جانب شرق طالب دستیابی به میراث فتوحات اسکندر به نظر می رسید، در نواحی ارمنستان و سوریه با یکدیگر تصادم پیدا کردند .
اولین تصادم ، بین یازدهمین اشک ( فرهاد سوم ) با پمپه ، سردار معروف روم روی داد . این برخورد به جنگ منجر نگردید ودر واقع فقط یک تصادم سیاسی بود ( حدود 63ق.م. ) . تصادم واقعی ، اول بار در عهد ارد اول اشک سیزدهم واقع شد که محرک آن تجاوز کراسوس ( سردار روم ) به مرزهای ایران بود . این برخورد در حران (کاره ) به شکست و قتل کراسوس و اسارت عده زیادی از سربازان او منجر گشت ( 53 ق.م. ) . از آن پس ، روم بارها با پارت که خود را حریف و هماورد واقعی او نشان داد، به زور آزمایی پرداخت .بهانه ، مرزهای سوریه و مسائل ارمنستان بود، اما تعرض همواره جز در مواردی که پارت خود را ناچار به تلافی یا استرداد می یافت ، از جانب روم می شد . بالاخره ، از عهد ارد اول ( اشک سیزدهم ) تا عهد اردوان پنجم ( اشک بیست و هشتم ) که آخرین پادشاه این سلسله نیز بود ، لااقل هفت جنگ عمده ایران و روم را در روی یکدیگر قرار داد . چند بار هم تیسفون ، تختگاه اشکانیان ، به دست روم افتاد .
اما ، در تمام موارد سودای جهانگیری روم از طرف اشکانیان با مانع مواجه شد و روم هرگز موفق نشد که قسمتی از خاک ایران را به قلمرو خود ملحق کند . حتی ، آخرین اشک این خاندان که بعدها مغلوب اردشیر بابکان موسس دولت ساسانی گشت ، حمله خائنانه و نفرت انگیز کاراکالا امپراتور دیوانه روم را به شدت در هم شکست ( 215ق.م. ) . در این راستا ، خاندان اشکانیان که در معرض سقوط و انقراض بود ، قلمرو خود را نه به یک فاتح اجنبی ، بلکه به یک مدعی ایرانی باخت .
سلطنت اشکانیان ، چهار صد هفتاد سال طول کشید و در این مدت ، بیست و نه اشک از این سلسله در ایران فرمانروایی کردند . پایتخت آنان در دوران اعتلای سلطنت ایشان ، تیسفون و سلوکیه در نزدیک دجله بود . در اوایل تاسیس دولت ، شهر نسا در نزدیک عشق آباد کنونی و شهر دارا در ناحیه ابیورد و در هنگام تابستان که پادشاه از بابل به ماد و پارت و گرگان می رفت ، گاه اکباتانا و گاه شهر هکاتوم پلیس ( صد دروازه در قومس ) مقر موقت دربار شد. بی شک نظام ملوک الطوایفی که از اسباب فقدان تمرکز در قدرت بود ، اختلافات خانوادگی که همین عدم تمرکز آن را مخاطره آمیزتر می کرد و شاید نفرت و مخالفت موبدان زرتشتی که سیاست تسامح و اغماض اشکانیان را به نظر مخالفت می دیدند ، از عوامل انحطاط دولت آنان شد . جنگهای فرساینده ای که در مدت پنج قرن آنان را در شرق و غرب مشغول داشت نیز ، خود عامل عمده ای در ایجاد ناخر سندیهایی شد که از زیاده رویهای دایم طبقات جنگجو و قدرتمند در بین طبقات فرودین جامعه حاصل می شد .
حاصل عمده فرمانروایی آنان ، حفظ تمدن ایران از تهاجمات ویرانگر طوایف مرزهای شرقی و نیز ، حفظ تمامیت ایران در مقابل تجاوز خزنده روم به جانب شرق بود . در هر دومورد ، مساعی آنان اهمیت قابل ملاحظه ای برای تاریخ ایران داشت .
لیست کل یادداشت های این وبلاگ
